پالس اکسیمتر (Pulse Oximeter)

پالس اکسیمتر یک دستگاه پزشکی کوچک و غیرتهاجمی (بدون نیاز به سوراخ کردن پوست) است که برای اندازه‌گیری سطح اکسیژن اشباع خون (SpO2) و ضربان قلب استفاده می‌شود. این دستگاه معمولاً به انگشت، گوش یا مچ دست متصل می‌شود و با استفاده از پرتوهای نوری، میزان اکسیژن موجود در خون را محاسبه می‌کند.

کاربردهای پالس اکسیمتر:

پایش بیماران در بیمارستان‌ها: برای بررسی مداوم سطح اکسیژن خون بیماران بستری شده در بخش‌های مختلف بیمارستان مانند ICU ،CCU و اتاق‌های عمل، در موارد اورژانسی و آمبولانس‌ها و بیمارن تنفسی برای پایش سریع وضعیت بیمار استفاده می‌شود.

استفاده خانگی: برای پایش بیماران با مشکلات مزمن تنفسی مانند COPD (بیماری انسداد مزمن ریوی) یا آسم، افراد با بیماری‌های قلبی، بیماران مبتلا به کووید-۱۹ که نیاز به نظارت مستمر دارند. می‌توانند از این دستگاه برای مانیتورینگ کردن وضعیت خود در خانه استفاده کنند.

استفاده در ورزش و ارتفاعات: برای ورزشکاران حرفه‌ای، کوهنوردانی که در ارتفاعات فعالیت می‌کنند، یا افرادی که فعالیت‌های فیزیکی شدید دارند، میتوانند از پالس اکسیمتر برای اطمینان از کافی بودن سطح اکسیژین خون خود استفاده کنند.

نحوه عملکرد:

پالس اکسیمتر از فناوری نوری برای اندازه‌گیری میزان اکسیژن خون استفاده می‌کند.

1. انتشار نور: پالس اکسیمتر با استفاده از دو منبع نور (یک نور قرمز و یک نور مادون قرمز) و یک سنسور نوری کار می‌کند. این دستگاه نور را از انگشت یا بخش نازکی از پوست عبور داده و مقدار نور جذب شده توسط خون اکسیژن‌دار و خون بدون اکسیژن را اندازه‌گیری می‌کند. سپس بر اساس تفاوت در جذب نور، میزان اشباع اکسیژن خون را محاسبه و نمایش می‌دهد.
2. جذب نور: هموگلوبین با اکسیژن (HbO2) و بدون اکسیژن (Hb) جذب متفاوتی برای نور قرمز و مادون قرمز دارند.

هموگلوبین (HBO2) بیشتر نور مادون قرمز و کمتر نور قرمز را جذب می‌کند.

  هموگلوبین (HB) کمتر نور مادون قرمز و بیشتر نور قرمز را جذب می‌کند.

3. محاسبه: دستگاه بر اساس میزان نوری که توسط هموگلوبین‌های مختلف جذب شده، نسبت HbO2 به Hb را محاسبه می‌کند. پس از انجام محاسبات، دستگاه نتیجه را به صورت درصدی از میزان اشباع اکسیژن در خون و همچنین تعداد ضربان قلب در دقیقه روی نمایشگر خود نشان می‌دهد.

این فرایند بسیار سریع و غیر تهاجمی است، به همین دلیل پالس اکسیمتر‌ها از ابزارهای محبوب برای نظارت بر وضعیت اکسیژن خون در موقعیت‌های مختلف هستند.

ویژگی‌های مهم یک پالس اکسیمتر خوب:

دقت اندازه‌گیری: دستگاه باید بتواند با دقت بالا سطح اشباع اکسیژن خون (SpO2) و ضربان قلب را اندازه‌گیری کند.

قابلیت تکرارپذیری: نتایج باید در آزمایش‌های متعدد قابل تکرار و قابل اطمینان باشد.

قابلیت استفاده آسان: نمایشگر باید بزرگ، روشن و خوانا باشد تا کاربر بتواند به راحتی نتایج را مشاهده کند. و همچنین باید کوچیک و قابل حمل باشد، و به راحتی به انگشت یا گوش متصل شود و در استفاده طولانی مدت راحت باشد.

هشدارها: داشتن آلارم برای زمانی که سطح اکسیژن خون به طور خطرناکی پایین می‌آید یا ضربان قلب غیر طبیعی است.

حافظه داخلی: توانایی ذخیره نتایج اندازه‌گیری‌ها برای مرور و تحلیل بعدی را داشته باشد.

مقاومت در برابر ضربه و آب: برخی مدل‌ها مقاوم در برابر آب و ضربه هستند که برای استفاده در شرایط خاص مفید است.

گارانتی و خدمات پس از فروش: وجود گارانتی معتبر برای اطمینان از کیفیت دستگاه. دسترسی به خدمات پس از فروش و قطعات یدکی در صورت نیاز.

معایب:

خطا در نتایج: در صورت حرکت زیاد بیمار یا در حضور نور قوی محیطی ممکن است نتایج نادرست نمایش داده شود.

محدودیت در برخی شرایط: در مواردی مانند جریان خون ضعیف، یا استفاده از لاک ممکن است دستگاه به درستی کار نکند.

پالس اکسیمتر ابزاری بسیار مفید و ضروری در بسیاری از شرایط پزشکی است که امکان پایش سریع و مداوم وضعیت اکسیژن خون بیماران را فراهم می‌کند. یک پالس اکسیمتر خوب باید دقت بالا، قابلیت استفاده آسان، قابلیت حمل و شارژ، مقاومت و دوام، و گارانتی معتبر داشته باشد. با توجه به این ویژگی‌ها و انتخاب از بین برندهای معتبر، می‌توانید دستگاه مناسبی را برای نیازهای خود پیدا کنید.